Жиі қойылатын сұрақтарға ҚР ҚМ МКК жауап береді

Бағалы қағаздарға, атап айтқанда акцияларға иелік ететін жеке тұлғалар акциялар бойынша дивидендтер түріндегі кірістер бойынша, сондай-ақ акцияларды сату кезінде құн өсімі бойынша жеке табыс салығын төлеуге міндетті.

Ия, дивидендтер-бұл 10 пайыздық мөлшерлеме бойынша ЖТС салынатын табыс.

Салық агентінен (қазақстандық эмитенттен) дивидендтер алған жағдайда ЖТС есептеу, төлеу және ТНК ұсыну жөніндегі міндеттемелер салық агентіне жүктеледі. 

Шетелдік эмитенттен міндеттемелерді алған жағдайда жеке тұлға дербес орындайды. 

Бұл ретте көзделген кірісті түзету бар: 

Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор биржаларының ресми тізімінде осындай дивидендтер мен сыйақылар есептелген күнге жататын бағалы қағаздар бойынша дивидендтер мен сыйақылар.
Осы тармақшаның бірінші бөлігінің ережесі Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған өлшемшарттарға сәйкес биржада сауда-саттық күнтізбелік жыл ішінде жүзеге асырылған бағалы қағаздар бойынша дивидендтерге қолданылады;

республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болған айлық есептік көрсеткіштің 30 000 еселенген мөлшері шегінде бөлу кезінде күнтізбелік жыл ішінде резидент заңды тұлғадан алынған дивидендтер:

• таза табыс немесе оның акциялар бойынша, оның ішінде депозитарлық қолхаттардың базалық активтері болып табылатын акциялар бойынша төленуге жататын бөліктері;
• заңды тұлға – резидент оның құрылтайшылары, қатысушылары арасында бөлетін таза табыс немесе оның бір бөлігі;
• резидент – заңды тұлға таратылған кезде немесе жарғылық капитал азайған кезде, сондай – ақ заңды тұлға құрылтайшыдан, қатысушыдан осы резидент-заңды тұлғадағы қатысу үлесін немесе оның бір бөлігін сатып алған кезде және осындай эмитент – заңды тұлға акционерден осы эмитент шығарған акцияларды сатып алған кезде мүлікті бөлуден түсетін табыс.

Шетелдік эмитенттерден дивидендтер түрінде табыс алынған жағдайда салық міндеттемелерін жеке тұлға дербес орындайды. ЖТС (табыс-түзету-шегерімдер) * 10% ретінде есептеледі.

Қазақстандық эмитенттердің немесе ҚР қор биржаларында орналастырылған акциялары бойынша құн өсімінен түсетін табыс салық салудан босатылады.  

Шетелдік эмитенттердің акциялары бойынша құн өсімінен түсетін табысқа салық салынатын табыс сомасына 10 пайыз мөлшерлемесі бойынша салық салынады: (табыс-түзету-шегерімдер)*10%.
 

5% мөлшерлеме бойынша дивидендтерге салық салу 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін жүзеге асырылды, 10%-қазіргі мөлшерлеме, 15%-резидент длястер үшін. Қазақстандық заңды тұлғадан алынған дивидендтер түріндегі табыс төлем көзінен салық салынатын табыс болып табылатындықтан, салық агенті табыс төленген кезде ЖТС ұстап қалуға тиіс. Мұндай жағдайда жеке тұлға ЖТС төлеуден босатылады.
 

Қолданыстағы салық заңнамасының нормаларына сәйкес шетел салығын есепке жатқызу шет мемлекеттегі көздерден алынған табыстардың және шет мемлекеттің салық органы берген және куәландырған төленген салықтардың сомалары туралы анықтама негізінде ғана жүргізіледі.

Салықты есептеуден бас тарту өтініште және СЕН-да деректер сәйкес келмеген, төлем жоқ немесе берешек болған жағдайда болуы мүмкін.
 

Салық кодексінде микро және шағын бизнес субъектілері үшін жеңілдікті салық салу режимдері (мобильді қосымшаны, жеңілдетілген декларацияны, бөлшек салықты және т.б. қолдана отырып) белгіленген.
Салық агентінен не Кәсіпкерлік қызметтен емес табыс алатын жеке тұлғалар үшін 10% мөлшерінде ЖТС бірыңғай ставкасы белгіленген.

• Анықтама: ЖК ретінде міндетті мемлекеттік тіркеуге келесі тараптардың біріне жауап беретін жеке тұлғалар жатады:

• 1) жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін тұрақты негізде пайдаланады;
  2) жеке кәсіпкерліктен 12МЕК-дан асатын мөлшерде жылдық табысы бар.

• Қызметкерлердің еңбегін тұрақты негізде пайдаланбайтын жеке тұлға, егер алса, ЖК ретінде тіркелмеуге құқылы:

• 1) Төлем көзінен салық салуға жататын табыстар;
  2) мүліктік табыс;
  3) Қазақстан Республикасынан тыс көздерден түсетін табыстар;
  4) салық агенттері болып табылмайтын тұлғалардан табыс алатын Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес үй қызметкерлерінің кірістері және басқа да кірістер.  

Бағалы қағаздар мен туынды қаржы құралдарын (ТҚҚ) оң айырмашылықпен өткізген жағдайда 10 пайыз ставка бойынша ЖТС салуға жататын мүліктік табыс пайда болады. Сондай-ақ акциялар бойынша дивидендтер, сондай-ақ борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақы түріндегі табыс салынуға жатады.

Шетелдік қор биржаларында орналастырылған акциялар бойынша алынған жеке тұлғаның барлық табыстарына 240.00 салық есептілігінің нысандары ұсыныла отырып, 10% ставка бойынша дербес ЖТС салынуға тиіс.

Бағалы қағаздарды сату кезіндегі құн өсімінен түскен табыс (БҚ) табыс алынған күнге есептеледі.

АҚШ мемлекеттік облигациялары бойынша дивидендтер де, купондық сыйақыға да жеке тұлға 10% мөлшерлеме бойынша дербес ЖТС салуға жатады. Мұндай жеке тұлға табыс алған жылдан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей 240.00 нысаны бойынша декларацияны ұсынады. Салық төлеу табыс алынған жылдан кейінгі жылдың 10 сәуірінен кешіктірілмей жүргізіледі.